Samenspraak in Purmerends Nieuwsblad

31 maart 2023
Het Gilde Purmerend biedt met SamenSpraak al zo’n vijftien jaar taalcoaches voor anderstaligen in Purmerend. Eens per week gaan deze vrijwilligers in de bibliotheek in gesprek met ‘hun’ anderstalige, om de spreekvaardigheid te verbeteren. Met de huidige vijftig vrijwilligers, in leeftijd variërend van 25 tot 80+, kan het team niet alle aanvragen aan, versterking is gewenst. Daarom vertellen taalcoaches Mieneke Zander en Ans Westeneng wat er zo mooi is aan dit werk en over de voldoening en de verrijking die het biedt.

 

Bij SamenSpraak wordt de term ‘anderstalige’ gebruikt, want dat hebben alle mensen die zich aanmelden gemeen: zij zijn nieuw in Nederland en willen de Nederlandse taal beter leren spreken. Een groot deel van deze nieuwkomers is gevlucht voor oorlog, geweld en onderdrukking. Anderen kwamen naar Nederland omdat hier behoefte is aan hun specifieke deskundigheid, of kwamen voor de liefde. Het kennisniveau van de anderstaligen is heel verschillend: van nauwelijks basisonderwijs tot academisch niveau, maar basale kennis van het Nederlands is wel nodig.

“Veel coaches hebben het over hun ‘taalmaatjes’, dat zegt al heel wat”, geeft Mieneke aan. “De taalcoach en anderstalige gaan samen een traject aan van een jaar. Dat schept een band. Je praat met elkaar over opleiding en werk, het leven van alledag of elkaars cultuur.”

Culturele verrijking
Wat maakt dit werk voor hen zo waardevol? “Eeuwige dank en heel veel voldoening”, lacht Ans. “En een culturele verrijking”, vult Mieneke aan. “Mensen zijn om uiteenlopende redenen hier terecht gekomen. Je ervaart dat niet alles zwart-wit is, er is heel veel grijs. Je krijgt meer begrip voor situaties, leert achtergronden kennen.”

Sociaal vaardig
Om een goede coach te kunnen zijn is het belangrijk dat deze goed kan ‘invoegen’, dus sociaal vaardig is. De taalcoach stelt zich neutraal op, is terughoudend, ventileert geen persoonlijke meningen. Ans: “Wij hebben het niet over politiek. En we stellen ook geen vragen over bijvoorbeeld het vluchtverhaal. Ook zijn we geen maatschappelijk werkers. Wel kunnen we doorverwijzen als er problemen zijn waarbij hulp nodig is, altijd op verzoek en in overleg met de anderstalige. Belangrijk is wel dat je distantie kunt houden, je bent taalcoach en na een jaar neem je weer afscheid van elkaar. Vaak ben je de eerste Nederlander met wie zij uitgebreider contact hebben op een meer persoonlijke manier. Voor hen is het belangrijk dat ze merken: je mag hier zijn, wij helpen je.”

Geen onderwijscapaciteiten
Onderwijscapaciteiten zijn niet nodig om taalcoach te kunnen worden. “Wij geven geen Nederlandse les, de anderstaligen hebben al op zijn minst een basale kennis van het Nederlands; zij volgen vaak taalles, een inburgeringstraject bij een taalinstituut of leren online Nederlands”, vervolgt Ans. “Bij de start spreekt de anderstalige met de taalcoach een doel af, dat hij of zij in het coachingsjaar wil bereiken. Dat kan erg verschillen. Sommigen willen ondersteuning bij het huiswerk van de taalschool, anderen willen een beter contact met de school van de kinderen, zijn bezig weer terug te keren in hun eigen beroep of willen hun universitaire studie weer oppakken. Het doel moet wel binnen een jaar haalbaar zijn. Als de coaching goed verliep ontvangt de anderstalige aan het eind een certificaat. Sommigen behaalden nooit eerder een certificaat of diploma, voor hen is dit zeker een mooi ceremonieel moment.”

Koppelen
Wanneer een anderstalige zich aanmeldt volgt er eerst een kennismakingsgesprek. Wat wil hij of zij leren, wat is het taalniveau, wat is de beroepsachtergrond. Mieneke: “Afhankelijk daarvan weet je met welke coach je kunt koppelen. Het is mooi als diegene eenzelfde beroep uitoefent of heeft uitgeoefend. Er zijn onder de anderstaligen bijvoorbeeld veel mensen die in de zorg hebben gewerkt, en laatst hadden we iemand die koeltechnicus is. Toevallig hebben we een coach die dat ook heeft gedaan, dat sluit dan mooi aan.”

De coaching wordt gegeven in de bibliotheek aan de Waterlandlaan in Purmerend. Elke coach heeft één anderstalige onder zijn of haar hoede, soms twee, met wie hij of zij eens per week ongeveer een uur samenkomt. Meestal is dat overdag, maar soms ook ’s avonds of in het weekend, dat spreek je samen af. Nieuwe taalcoaches krijgen op het NL plein van de bibliotheek een basistraining voor taalvrijwilligers van vier ochtenden. Ze kunnen ook een mentorcoach krijgen om mee te overleggen, of om een keer mee te lopen. Elke twee maanden is er een bijeenkomst met alle taalcoaches.

“Voorheen organiseerden we een paar keer per jaar een leuke activiteit met de taalcoaches en anderstaligen samen, zoals een spelletjesavond, koken, wandelen. Daar is nu geen tijd meer voor. Daarom hopen we dat er snel wat mensen bij komen”, aldus Mieneke.

Ook taalcoach worden?
Ook taalcoach worden? Mail dan naar SamenSpraak: samenspraak@gildepurmerend.nl